Collectie

Rijksmuseum Muiderslot

De welvoorziene keuken

Centraal op dit schilderij staat de keukenmeid die ons allemaal lekker eten laat zien: ham, eend, peren, pruimen, kersen, frambozen, kolen, bonen, pastinaken, citroenen, wal- en hazelnoten, tamme kastanjes en vruchten van de moerbei (een soort boom). Dit is geen maaltijd die de gemiddelde burger in de 17e eeuw op tafel zette. Al dat eten is dan ook bedoeld om de kijker te verleiden. Achter de keukenmeid zie je een groepje mensen staan. Dit zijn Jezus Christus, Maria en Martha. De schilder heeft deze scene overgenomen uit de Bijbel. Christus komt op bezoek bij de zusters Martha en Maria. Martha probeert een goede indruk te maken door een grote maaltijd op tafel te zetten. Maar Maria helpt niet mee en zit geknield voor Christus, te luisteren naar zijn verhalen. Martha klaagt dat Maria haar niet helpt, maar Christus prijst Maria juist voor het kiezen van ‘het goede deel’. Hiermee doelt hij op Maria’s keuze om zich te voeden met het ‘geestelijke voedsel’ van het Christendom in plaats van het ‘aardse voedsel’ waarmee Martha wil pronken. De schilder heeft dan ook gekozen om de keukenmeid af te beelden als iemand die zich te veel met het ‘aardse’ bezighoudt. Dit heeft hij gedaan met behulp van symbolisme. Zo staat de eend symbool voor ‘vogelen’ (een ander woord voor seks). En in het stuk vlees dat ze vasthoudt kun je de kop van een ezel zien, een symbool voor domheid. Het schilderij heeft dan ook een dubbele functie: aan de ene kant als decoratie (‘lust verwekkend’), aan de andere kant als waarschuwing (‘laat je niet verleiden’). Dit soort markt- en keukenscenes maken een groot deel uit van Beuckelaer’s werk. Hij combineerde deze altijd met religieuze of moraliserende verhalen. In bijna al zijn schilderijen is ook een symbolische verwijzing naar liefde, erotiek of seksualiteit te vinden. Daarnaast wordt Beuckelaer's werk gezien als voorloper op het stilleven. Dit omdat op zijn schilderijen de nadruk ligt op het verbeelden van voedsel. Uniek in die tijd. Geïnspireerd op de schilderijen van Beuckelaer groeit in de 16e eeuw het stilleven uit tot een populair thema in de schilderkunst. Dit schilderij is een langdurige bruikleen van het Rijksmuseum en hangt sinds 1922 in het Muiderslot.

Ontdek meer objecten uit de collectie van dit museum