Collectie

Rijksmuseum Muiderslot

Schouwmantel

In de 17e eeuw staat de openhaard centraal. Iedereen verzamelt zich er graag omheen. Het kan namelijk erg koud worden in het kasteel. Een openhaard is dus een belangrijke plek in huis. Daarom wordt het vaak mooi aangekleed, bijvoorbeeld met een schouwmantel. Een schouwmantel is een omlijsting van de stookplaats. Deze schouwmantel hangt boven de openhaard in de Ridderzaal en is een echte blikvanger. De schouwmantel bestaat uit verschillende eikenhouten panelen en een deklijst. Op de deklijst kunnen voorwerpen gezet worden, zoals kandelaren. De schouwmantel rust op twee zandstenen mensfiguren. Dit noemen we kariatiden. Kariatiden zijn ondersteunende versieringen, vaak in de vorm van een Griekse godin. ‘Kariatide’ is dan ook Grieks voor vrouw uit Karyes (een plaats op het schiereiland Pelopennesos). Op de achterwand zijn Delfts blauwe tegels te zien. Op de tegels staan mensen en dieren afgebeeld. Deze plaatjes komen van oude jachtprenten. Zie jij de man met het jachtgeweer? Of het konijntje dat snel wegspringt? Ook zijn er bijzondere dieren afgebeeld op de tegels, zoals een olifant, dromedaris en zelfs een eenhoorn! De schouwmantel in de Ridderzaal is rond 1675-1699 gemaakt, maar hangt hier pas sinds 1956. De schouwmantel die er eerst hing, was gemaakt door de architect Pierre Cuypers. Hij kreeg in 1876 de opdracht om het Muiderslot op te knappen. Hiervoor maakte hij een ontwerp speciaal voor de Ridderzaal. Zijn schouwmantel was een kopie van een 17e eeuwse mantel, maar dus niet echt oud. In 1948 besloten ze daarom om op zoek te gaan naar een écht oude schouwmantel. En die vonden ze! Samen met de hoofddirecteur van het Rijksmuseum, en ondersteund door de Rijksgebouwendienst, kocht slotvoogd Ton Koot deze schouwmantel. Helaas weten we niet waar de schouwmantel hiervoor heeft gestaan. Wel weten we dat de Delfts blauwe tegels origineel zijn en bij de schouwmantel horen.

Ontdek meer objecten uit de collectie van dit museum