Collectie

Rijksmuseum Muiderslot

Hijsblok in ovale vorm

Een hijsblok in je eetkamer? Dat is een beetje gek. Of toch niet? Vroeger dronken ze bij iedere maaltijd bier. Ook kinderen. Schoon drinkwater was namelijk moeilijk verkrijgbaar. Dus moesten ze het hebben van gebrouwen drankjes, zoals bier. In de middeleeuwen dronk de gemiddelde Nederlander maar liefst 300 liter bier per persoon (dat is 1 á 2 liter per dag). Maar het alledaagse bier van vroeger bevatte veel minder alcohol dan de biertjes van tegenwoordig. Maximaal 0,7 tot 2 procent. Deze alledaagse bier werd daarom dunbier of klein bier genoemd. Er werd ook wel sterker bier gedronken. Dit werd dik bier genoemd. Dik bier bevatte ongeveer 7,5 procent alcohol. Maar ’s morgens bij het ontbijt ging de voorkeur uit naar het drinken van dunbier. En dat was voor de bewoners van het Muiderslot makkelijk verkrijgbaar. Vroeger had het Muiderslot namelijk een eigen bierbrouwerij. Deze bevond zich in de kelder. In de Kleine Eetkamer, dat zich direct boven de bierbrouwerij bevond, zit een luik. Via dit luik konden de bewoners hun lege bier- of wijnkan naar beneden zakken om vervolgens een volle kan weer omhoog te hijsen. Het spreekwoord ‘teveel gehesen hebben’ (te veel gedronken hebben) komt hier vandaan. Dit hijsblok is niet origineel en komt uit de 19e eeuw. Maar de bewoners van vroeger hebben waarschijnlijk een soortgelijk hijsblok gehad. Hierdoor hoefden ze niet de hele tijd heen en weer te lopen en kon het feestje (of de dagelijkse maaltijd) onverstoord doorgaan. Het hijsblok bestaat uit een ovale kast met in het midden een katrol. De assen van de katrol lopen door het voor- en achterbord heen. Met behulp van een hangring die aan het hijsblok vastzit, hangt het boven het luik. Maar helaas, tegenwoordig zit onder het luik geen bierbrouwerij meer, maar de garderobes en toiletten. .

Ontdek meer objecten uit de collectie van dit museum